9 / 80
Sámis
22/2016
9
go leimme ovttaoaivvilis das, ahte ledjen riekta ádden
dan maid son lei munnje čilgen. Su gáldolohkama ja
dutkamiid vuođul gávnnaheimmet ahte Elsa lea riegá
dan Vualtjere lahka. Peter lei earret eará geahčadan aid-
do man dábálaš lei ahte Vualtjere-sámiin ledje dálve-
guohtumat norgga bealde. Son gávnnahii ahte dát lei
viehka dábálaš 1840- ja 50-loguin, ja muhtun jagiid
1870-logus. 1877/78, mii min mielas livččii erenoamáš
miellagiddevaš, eai fitnan norgabealde dat joavku man
mielde Laula-bearaš lávii johtit. Eará sániiguin: Laula-
bearaš ii sirdán norgga beallái dan čavčča go Elsa šattai.
Ericson oaivvilda ahte dát joavku jáhkkimis lei
Storseleby:s, namalassii áiddo olggobeal Vualtjere, dalle
go Elsa riegádii. Muhto go Ericson geavaha sáni "jáhkki-
mis", de dasa ii sáhte luohttit jur 100%. Indisium gal lea.
Ja de bohtet eará indisiat lassin, mat čujuhit seammá
guvlui, namalassii Vualtjere guvlui.
Husförhörslängden 1875–1884:s
lea namalassii merke
juvvon ahte Elsa boarrásat vielljaThomas Leonard Lars-
son Laula lea riegádan 1874:s norgga bealde. Jus Elsa
livččii riegádan norgga bealde, de galggašeimmet jáhk-
kit ahte dat livččii merkejuvvon girjái.
De ges man jáhkehahtti riegádandáhton lea. Dása lak-
tasa maid gažaldat: man jáhkehahtti lea ahte bearaš lea
vuoruhan njuoratmáná gásttašit jur juste maŋŋá rie-
gádeami, na, dušše golbma beaivvi boarisin?
Ericson lohka 1800-logus dábálažžan risttalaš sámiid
gaskkas njuoratmánáid gásttašit nu árrat go fal vejolaš.
Mánná lei riegádan árbesuttuin. Jus jámii gásttakeaht-
tá, de šattai agálaš gáđohussii. Njuoratmánnájápmin lei
viehka dábálaš. Danne lei viehka várálaš vuordit gástta
šemiin. Muhtun guovlluin vigge juo máná vuosttaš
jándora siste gásttašit. Jur nie hoahppu ii lean Väster-
bottenis, muhto eai ájahallan ge. Elsa gásttašanbáiki,
Vualtjere, lea beaivvi vázzima duohken Storselebys. Dát
nanne jáhku ahte Elsa riegádii Storselebys. Lei vejolaš
vázzit dahje herggiin vuodjit girkui.
Lea vel okta mii čujuha duon guvlui ahte Lars ja Kris-
tina Laulas lei viehka hoahppu mánáska gásttašit. Vái-
le jagi ovdal jámii sudnos njuoratmánná. Juovlamánu
15.b.1876 riegádii Johan Eurenius Laula. Juovlamánu
17.beaivvi son gásttašuvvui hoahpus. Ja njeallje beaivvi
maŋŋá gástta, de jámii. Go dasto oažžuba máná fas 11
mánu maŋŋá, de háliideaba su gásttašit nu jođánit go
fal vejolaš.
1904 almmuhii Elsa Laula gihp-
paga "Inför lif eller död"