42 / 80
42
Sámis
22/2016
Sámiid čuohtejagi historjá čilgejuvvon
govaid bokte 1917–2017
Aage Solbakk
Govvamuittut
Norgga beale lullisápmelaččat, erenoamážit
Helgelánddas máttás/lulás, eai lean duhtavaččat
boazodoalloláhkii, mii lei addojuvvon 1897:s. Sii
dáhtto maiddái váikkuhit ođđa boazodoalloláhkii,
man eiseválddit ledje gárvvisteamen ja mii galg-
gai leat buot Norgga beale boazosápmelaččaid
várás. Láhkaášši šattai ge hui deaŧalažžan vuost
taš sámi riikkačoahkkimis Troandimis 1917:s.
Lullisámi nisu Elsa Laula Renberg (1877–
1931) lei njunnošis lágideamen vuosttaš sámi
riikkačioahkkima, mii dollui Metodista-girkus
Troandimis guovvamánu 6.–9. beivviid 1917:s.
Lágideaddjin lei
Brurskanken Samiske kvinde
forening,
man ovdaolmmoš lei Elsa.
Boazodoalu láhkaášši šattai ge deaŧaleamus
áššin čoahkkimis. Dáhpáhus bekkii viidát ja daga
hii stuorra beroštumi Norgga aviissaid gaskkas,
vaikko lei máilmmesoahti. Ledje čoahkkanan sul-
lii 150 sápmelačča, eanaš lullisámi boazodoallit.
Ruoŧa bealde ledje boahtán sullii 20 boazo
doalli, muhto davimus Sámis Finnmárkkus dušše
guovttis: Kárášjoga boazosápmelaš Klemet
MathisenSomby (1868–1942) ja Unjárgga gield-
da ruhtadoalli John Roska (1876–1956). Soai
ovddasteigga Finnmárkku boazosápmelaččaid.
Čoahkkima jođiheaddjin válljejuvvui Elsa Laula
Renberg, ja sadjásaš jođiheaddjin Roska.