Sámis 33

Sámis 33/2021 9 1 Norbma čujuha earret eará juridihkalaš, ehtalaš dahje sosiá­ la njuolggadussii dahje rávvagii das, mo olmmoš ja olbmot berrejit láhttet ja doaibmat. Norbma sáhttá čatnat olbmuid doaibmat dih­ toláhkai dahje dat sáhttá leat servosaš oktasaš morálalaš áddejupmi dihto áššis. 2 Misogynia lea nissoniidda ja nieiddaide čuohcci doaladup­ mi, mii badjelgeahččá sin danin go sii leat nissonat/nieiddat. Dat dávjá vuhtto servodagas ee. bajásgeassinvieruin, maid mielde gánd­ dat ja almmáiolbmot šaddaduvvojit atnit iežaset bajitárvosažžan nieiddaid ja nissoniid ektui. Misogyniai gullá dávjá maiddái “femi­ niidna” iešvuođaid ja láhttenvugiid badjelgeahččan, bilkideapmi ja olggušteapmi, ja “maskuliidna” iešvuođaid badjelmearálaš deattu­ heapmi. Misogynia oidno servodagas seksisman, veahkaváldin nis­ soniid ja nieiddaid vuostá ja nissoniid ja nieiddaid gorudiid objekti­ fiseremin. 3 Homofobia mearkkaša homoseksualitehta dahje homofiil­ laid ja lesbbaid balu, vuostemiela ja olggušteami. 4 “Two Spirit” lea doaba, man geavahit eandalitge Davvi-Ame­ rihká arvedávge eamiolbmuid birra čujuhit dasa, ahte sis geat eai identifisere iežaset “dábálaš” nisson- dahje almmáilolmmožin (dah­ je eai identifisere iežaset biologalaš sohkabeali mielde), leat guokte (dahje eambbo) vuoiŋŋat (omd. Jacobs 1997). 5 Eanet das, mo persovnnalaš miehtan seksuála gaskavuođain sáhttá doaibmat minimála gáibádussan muhto ii čoavdit buot sosiá­ la, kultuvrralaš, politihkalaš ja juridihkalaš váttisvuođaid, loga dahje guldal Guardian 9.4.2021 artihkkala “Why do we need to take bad sex seriously.” Artihkal buktá ovdan ahte duohtavuohta lea ahte ean­ dalitge nissonat máŋgii mihtet seksii vaikko eai hálit danin go ballet iežaset biehttaleami čuovvumušain. Miehtama guovddáš čuolbma lea ahte mii navdit ahte dat lea álo absoluhtalaččat čielggas. Mieh­ tan bidjá menddo stuorra deattu nissoniid láhttemii (maid sii hálii­ dit, maid sii sáhttet diehtit ja dadjat iežaset háluin). Miehtan mieigá liberalismma fantasiijai ahte dásseárvu gávdno servodagas, vaikko duohtavuođas olbmuin eai leat dásseárvosaš váldegaskavuođat gas­ kaneaset. Loga artihkkala: https://www.theguardian.com/news/2021/mar/11/why-we-need - to-take-bad-sex-more-seriously-metoo Guldal artihkkala: https://www.theguardian.com/news/audio/2021/apr/09/why - we-need-to-take-bad-sex-more-seriously-podcast