Sámis 33

10 Sámis 33/2021 S ápmi lea historjjálaččat ja ain dálá áigge máŋggagielat guovlu ja sámit máŋggagielat álbmot. Sámiid gaskkas lea leamaš dábálaš oahppat sáme­ giela lassin riikka eanetlogugiela, kánske ránnjáriikka eanetlogugielage, ja muhtun muddui maiddái ránnjáid unnitlogugielaid: nuppi sámegiela, kvena, meänkieli, juoba gárjilgiela. Nuppe dáfus Sápmái leat juo jahkečuđiid dassái bo­ ahtalan olggobeale olbmot, geain muhtumat leat oahpahallan sámegiela. Das ii leat mihkkege ipmašiid. Dathan lea lunddolaš buot álbmogiid gaskkas, mat leat leamaš dahkamušain nuppiidisguin. Máŋgii gažaldat lea leamaš dutkiin dah­ je báhpain. Sis lea leamaš erenoamáš sivva giellaoahppamii: dárbu áddet sá­ miid ja beassat singuin gulahallat, juogo dieđu fidnema dihte dahje lebbendih­ te iežaset agenda, ”čuvgehit” sámiid. Leat boahtán maiddái geat beare dábálaš, eanetlohkui gullevaš olbmot, geat leat háliidan dahje oaidnán dárbbašlažžan oahppat sámegiela. Velá otnábeaivvi gávdnojit Sámis dakkár gilit, maidda fár­ ren olmmoš meastaba jo galgá oahppat sámegiela vai beassá oassálastit servoša eallimii, bargat báikkálaš olbmuiguin ja nu ain. Ovdamearkkat leat maiddái das, ahte jus dakkár gillái fárrejeaddji eanetlogu­ gielat háliida bissut gielaheapmin, dat gal lihkostuvvá. Dasa soitet leat hui ieš­ guđetlágán sivat. Olbmuid návccat ođđa giela oahppamii ráves olmmožin leat iešguđetláganat, ja birrasa doarjja ja doaladumit váikkuhit dasa, nagodago olm­ moš geavahišgoahtit giela, man lea easkka oahppamin. Mearkkašahtti lea máŋ­ gii maiddái fárrejeaddji doaladupmi: son sáhttá jurddášit, ahte ii leat su ášši rahčat nuppiid giela oahppama ovddas, go dat nuppit muđuige jo máhttet su giela. Muhtumin bohtet millii ain áigeguovdilin suopmelaš dutki ja girječálli Sámegielaid ođđa hállit ANNIKA PASANEN Govat: Studio Borga

RkJQdWJsaXNoZXIy NDI2ODk=