Sámis 33

Sámis 33/2021 11 Elias Lönnrota sánit (Lönnrot 1902: 80.), maiguin son moaitá luteránalaš gir­ ku gielalaš geavadagaid Anáris 1800-logus: ” - - sen vuoksi, ettei yksi tahdo vaivautua oppimaan lapinkieltä, täytyy kaik- kien oppia suomea.” ’- - dan dihte, ahte okta ii gáro oahpahallat sámegiela, fertejit buohkat oahppat suomagiela.’ Mo mus šattai sámegielat Mun, Gaska-Suomas riegádan suomagielat suopmelaš, lean fárren Anárii vuost­ taš gearddi nuorravuođastan 90-logus. Mun in leamaš dien dáfus dábálaš fárre­ jeaddji, ahte mun bohten namalassii oahppandihte sámegiela, studeret davvi­ sámegiela ja sámekultuvrra Sámi oahpahusguovddáža jagi bistevaš intensiiva­ oahpuin. Moatte jagi siste mun lohken vel lasi davvisámegiela Romssa uni­ versitehtas ja dastoAnáris anárašgiela.Mun ohppen goappáge sámegiela jođánit ja hállagohten daid roahkkadit ja ilolažžan. Easkka jagiid ja logijagiid áiggemun lean čiekŋaleappot ádden, makkár áššit laktásit dasa, ahte suopmelaš sámástiš­ goahtá – dat ii leat eisige seammá go suopmelačča duiskkagiela oahppan. Nup­ pi ja maŋimus gearddi mun fárrejin Anárii jagi 2005, go ledjen álggaheamen iežan nákkosdutkamuša anárašgiela ealáskahttima birra. Dan rájis mun lean ássan dáppe. Mu mánáguovttos leaba beassan oččodit anárašgiela giellabeasi ja skuvlla bokte, mun lean bargan dutkan- ja giellaealáskahttinbargguin, mun nákkáhallen 2015 (gč. Pasanen 2015), huksehin dálu Anárii ja álggahin Sámi allaskuvlla sámi sosiolingvistihka professorin jagi 2021 álggus.