Sámis / Sámen 30

Sámis 30/2019 61 GÅ JUOKKIR ÁVVUDALLAM galgaj, de båndura ulmutja gárvvunin biktasijda majt dárogiellaj gåhttjun bunad. Sij spieledin hárdingfiolijnav gå galggin dánssat, lávllun násjåvnnålasj lávllagav, bårrin sijddalájbbom lájbijt, russjkisvuostáv ja gahparávtsav. Divna da biebmo galggin diehttelis årrot gárvvidum båndura ietjas sijdan. GÅ LIJ BASSE, de divna galggin mannat girkkon gå lij mæsso. Sahte ulmutja tjuodtjun ålggon ja vuorddin desik bájke stuorbåndor bådij vaj sån bæssá åvdån vádtset girkko sisi. Vádtsemláge baktu sån degu javlaj: Dálá lav mån ja mån lav juoga. Sunji etjin galga hiebdes ulmutja tjalmijda gæhttjat. Girkko sinna stuorbåndor ja suv lagámusá åvdemus beŋkajda. Ulmutja hiebdes máttojs vuolemusán, dåppen uksagáhtten vuollen. HUVSIGA JA DIEVNÁRA, sij lidjin bånndura mierredusáj vuolen. Gå dalloj gæhttjin gænna li ulmusjárvvo, de lidjin ållo vuolemusán táhtara, sigøynára, gålggåvisá, jødi ja sáme. Muhtema dan alla Vuona rijkan ja dan alla Svieriga rijkan, sij etjin sida ahte dakkár hiebdes ulmutja galggin mánajt oadtjot. Sijájt bierrijin steriliserit dajna gå sijá kultuvrra lij nav árvvodis ja nievres kultuvrra. Sij aj lidjin nav hæjo, valla hæjo dal má lidjin ienemusá åvvå Vuona rijkan. Buorep lij val årrot hæjos ulmusj oarjjelij Vuonas ienni gå årrot sábme jali guojnna. ULMUTJA ETJIN VUOJNE ahte nasjonalisma lij dat mij gåvvij makkára riekta vuonarijkaga galggin årrot. DAKKÁR HIERÁRKIJA, MIJ dánna lav nammadum, dat aj gávnnuj sámij lunna. Valla ij lim val dakkár ájádus siján ahte muhtem ulmusjtjerda galggin jámadit ja nåhkåt. MAKKÁR HIERÁRKIJA GALGAJ, dat lij dan mærráj makkár rijkan sij årrun ja makkár bájken dan rijkan. Ulmutja dárbahin nanos ålmmåjt gejda gæhttjat ja gejt vehik tjuovudallat. Dakkárijn galggin vuoge ma láddelattjajn etjin gávnnu. Vargga udnásj bæjvváj sjattaj sån gut lij bajemusán sámij lunna, dåt iesrádálasj ja boandás boatsojniehkke. Dakkár sáme lidjin ságastam sámegielav guhkes ájgijt. Siján lidjin boahttsu degu iehtjádijn biedniga báŋkan.