Sámis 25

46 Sámis 25/2017 Aage Solbakk Govvamuittut Norgga bippalsearvi háliidii oažžut olles Bippala jorga­ luvvot davvisámegillii. Searvi dáhtui professor Friisa váldit badjelasas jagi 1840 almmustuvvan Ođđa testa- mentta dárkkisteami ja fuolahit olles Bippala davvisáme- gillii. Son fidnii mielbargin Jáhkoš-Lásse – Lars Jacobsen Hætta (1834–1896), gii lei leamaš mielde Guovdageain- nu vuostálastimis 1852. Jáhkoš-Lásse lei dubmejuvvon agibeai giddagassii Akershusladnái. Čohkkádettiin lad- nis son oaččui oahpu Friisas ja nu álggahii jorgalanbarg- gu. Maŋŋil searvvaiga teologa ja dutki Just K. Qvigstad (1853–1957) ja návuonsápmelaš ja oahpaheaddji Salo­ mon Nilsen (1859–1916) dárkkistanbargui. Go Bippal galggai prentejuvvot, de Bippalsearvi ii nák- cen ruhtadit dan. Searvi de geassádii barggus prentehit olles Bippala. Dan sivvan orru leamen dáruiduhttinpoli­ tihkka, mii lei báidnán searvvi njunnošiid ja muđuid girkoeiseválddiid. Dán dili gal ii dohkkehan Johannes Skaar (1828–1904), gii nammaduvvui Davvi-Norgga bisman jagi 1885. Bisma Skaar eattui garrasit go Girko­ departementa ii juolludan veahášge prentehandoarjaga. Son de vuođđudii Norgga sámemišuvnna ( Norsk Finne- Mission), man ulbmilin lei ee. prentehit olles Bippala davvisámegillii. Dat ollašuvai viimmat jagi 1895. Skaar ii dorjon eiseválddiid dáruiduhttinpolitihka, ja danin sápmelaččat gohčodišgohte su sámebisman. Jođedettiin Sámis sárdnidanmátkkiin Sámemišuvnna sárdnideaddjit leat maiddái govven ollu, sihke olbmuid, sin eallinlágiid ja fearániid ja dáhpáhusaid. Dán čoakkáldagas almmuhit maiddái govaid man birra mis ii leat diehtu. Doaivut lohkkit sáhttet veahkehit iden- tifiseret olbmuid ja báikkiid. Dán háve almmuhit govaid mat leat vižžon Sámemišuvnna govvavuorkkás.