Sámis 33

44 Sámis 33/2021 SIRE K. GASKI Photo: Reinsflett Anne-Lise, Norsk Folkemuseum Sámi Cultural Heritage . Girji almmuhuvvui eaŋgalasgilli, vuoi lea lohkanláhkai eará joavkkuide máilmmis geat sáhttet leat bargamin seammásullasaš áššiin. Girjji artihkkaliid leat čállán sáme, norgga ja skandi- navia museabargit, ja dat gokčet sierralágan osiid sihke prošeavttas, ja dan mo sáme ja našunala museat barget sáme áššiin. Lea maid hui miellagiddevaš artihkal mas Mille Gabriel čállá das ahte mo Ruonáeatnamis barge seammalágan barggu, man namma lei Utimut. Juste Uti- mut leamaš ge dehálaš ovdagova Bååstede-prošeavttas, ja go lohka Gabriel teavstta, de ádde bures manin. Guokte dehálaš sieiddi Lea Leif Pareli artihkkalis gos čállá dien sieiddi birra maid namuhin álggus. Lei nu ahte Guovdageainnus ledje 1995:as váldán oktavuođa NFM:ain ahte sii hálidedje Min dávvirat Makkár lágan girji šaddá jus bijat 17 čálli čállit 17 artihkkala ovtta fáttá birra? Manná go boastut vuoi šaddá go Bååstede? 1906:as finai dáža dutki Guovdageainnus ja vieččai ovtta sieiddi, maid de doalvvui Norsk folkemuseum:ii. 1997:as válddii Leif Pareli dan seammá sieiddi fárrui ja doalvvui dan ruovttoluotta. Dát lea musea oktavuođas nugohčoduvvon repatriašuvdna, ahte addá ruovttoluot­ ta fas daid maid lea ovdal viežžan/váldán/suoládan, dábálaččat dutkama namas. Pareli dahje su maŋisboaht­ tit fertejit navdimis oastit stuorra biilla jus áigot juste nie joatkit, muhto diet lea goit váldojurdda Bååstede-pro­ šeavttas. Ja in navdde gal ahte buot osiid Bååstede-pro­ šeavttas mannat aiddo dien vuogi mielde, muhto dat mát- ki lei okta áramus osiin Norgga museaid repatriašuvnnas. Bååstede: mii lea Jus it leat gullan Bååstede-prošeavtta birra ovdal, de dat lea ovttasbargu Norsk folkemuseum, Kulturhistorisk museum ja guhtta sáme musea gaskkas: Saemien sijte, Árran, Várdobáiki, Davvi álbmogiid guovddáš, Riddo­ DuottarMuseat ja Deanu ja Várjjat Museasiida. Plána lea ahte sullii bealli daid dávvirin maid dutkit ja museabargit leat viežžan sámi guovlluin ja dolvon Norsk folkemuseii, galget fas sirdojuvvot ruovttoluotta dohko gosa gullet, daid sáme museaide mat dál gávdnojit ja mat leat fárus prošeavttas. Prošeakta dán prošeavtta ovdal álggii jo 2007 su- laid, muhto ieš Bååstede lea bistán 2014 rájes. Bååstede mearkkaša ruovttoluotta máttasámegilli, ja lea dasto hui lunddolaš namma dákkár oktavuođas. Vuosttas oassi prošeavttas loahpahuvvui 2019:is, ja dál lea viehka aid- do almmuhuvvon girjji dan birra. Bååstede. The Return of