Sámis 32

26 Sámis 32/2020 maid nu eará, vaikke ba avatára , iežaset alter ego neahttaspeallanmáilmmis (gč. gova 5). Jos gielladássi ii heive oahppiid giellagelbbolašvuhtii, de ii leat go oah­ paheaddjái válljet álkit dahje váddásut dadjanvugiid ja sániid go dás mu ovdamearkkas (gč. gova 2). Čájehan dán stohkosa dás, maiddái danin go dát gulahallan­ doaibma heive sihke neahtta- ja báikkálaš oahpahussii ja sihke bárrabargun ja olles luohkkái oktasaš bargun. Oahpaheaddji sáhttá maiddái ovttas ovttain oahppiin stoahkat dán. Go stállosárgun lágiduvvo bárrabargun, de oahp­ pit sárgot guoktásiid guoktásiid. Oahppi guovttos gal­ gaba sárgut goappáge stálu goabbat guoimmiska mear­ rádusaid mielde. Ii goabbáge dieđe makkár stálu nub­ bi háliida ahte nubbi galgá sárgut. Nu gártaba bivdit dieđu vuoruid mielde, ja dasto dan dieđu vuođul sár­ gut. Nubbi oahppi jearrá ovdamearkka dihtii “Makkár vuovttat leat stálus?” Nubbi vástida “Stálus leat guh­ kes, čáhppes vuovttat.” Dasto sárgu dat gii jearai, guh­ kes, čáhppes vuovttaid. Dan maŋŋá jearrá dat gii eskke vástidii. Songe galgá sárgut stálu iežas báhpárii, muh­ to ferte vuos bivdit dieđu nuppis gii mearrida mak­ kár stállu lea oaidnit. Son jearrá ovdamearkka dihtii “Lea go stálus unna vai stuorra oaivi?”, ja de sáhttá vás­ tádussan oažžut “Stuorra oaivi.” Dalle son sárgu stállui stuorra oaivvi. Nie joatkašuvvá ságastallan dassážii go guktot leaba gárvvistan iežaska stállotevnnega. DIEHTOVÁILI, VÁLLJEN JA MÁHCAHAGA ADDIN Oahppoaktiviteahtas stállosárgun leat diehtováillit . Buot oassálastiin váilot dieđut das maid galget sárgut, ja nu gártet bivdit ja addit dieđuid, nappo vuoruid miel­ de jearrat ja vástidit. Oahppoaktiviteahtta sisttisdoal­ lá maiddái válljema . Oahppit válljejit dahjege mearri­ dit ieža man birra áigot jearrat, nugo oaivvi, vuovttaid dahje njuni birra, ja maiddái maid áigot vástidit. Ovda­ mearkka dihtii vállje oahppi ieš vástida go ahte stá­ lus leat čáhppes vai ruoná vuovttat. Oahppoaktiviteht­ tii gullá maiddái máhcahaga addin . Go nubbi jearrá, de nubbi addá máhcahaga: son vástida. Eará máhcahagat dáidet leat ahte oahppi čájeha ahte ádde dahje ii ádde maid nubbi jearrá. Jos ii ádde ovdamearkka dihtii mii stuorralea, de sáhttá máhcahahkan jearrat “Mii stuorra lea dárogillii?” Dalle diehtá oahppi mo galgá sárgut. Jos oahppi ii máhte rivttes máhcahaga addit dahje báhcá jienajávohaga, de sáhttá ságastallan dan dihtii nohkat. Diehtováili, válljen ja máhcahaga addin gullet buot lunddolaš ságastallamii . Go ságastalan geainna nu, de jearan dávjá maid nu maid in dieđe. Nappo jea­ 2. Ovdal go oahppit stoahkagohtet, de sáhttet dialoga lohkat. Oahppomateriála ráhkadan ja govven: Ellen Ravna.