Sámis 25

Sámis 25/2017 3 SÁMIS Nr. 25 Suoidnemánnu 2017 Sámi čálakultuvrralaš áigečála, man ČálliidLágádus almmuha Sámi fágagirjjálaš čálliid- ja jorga­ leaddjiidsearvvi ovddas. ISSN 0809-7410 Doaimmahus Harald Gaski ja John T. Solbakk Ruhtadeaddjit Norgga Sámediggi, ČálliidLágádus vuođđudus ja SFS Sámi fágagirjjálaš foanda. Sámis artihkkaliid ja govaid ii oaččo almmuheaddji, čálli dahje govvi- deaddji lobihaga máŋget. Gráfalaš bargu Studio Borga, Ohcejohka Deaddilan Waasa Graphics Oy, Vaasa SFS Sámi fágagirjjálaš čálliid ja jorgaleaddjiid searvvi stivra Ovdaolmmoš Lill Tove Fredriksen Grøholtvn. 5, 9010 Tromsa Stivralahttu Seija Guttorm 9730 Kárášjohka Stivralahttu Trond Are Anti Buolbmát, 9845 Deatnu Sadjásaččat Elisabeth Utsi Gaup 9520 Guovdageaidnu Elen Ragnhild Sara 9730 Kárášjohka John Henrik Eira 9730 Kárášjohka Čállingoddi Jođiheaddji Svein Nordsletta Fitnodatgeaidnu 13, Pb 140, NO-9735 Kárášjohka Tel. +47 78 46 83 30 , +47 416 45 751 E-poasta: samifaga@samifaga.org Sámis lea nuvttá. Dán sáhttá maid diŋgot almmuheaddji neahttagirje­ gávppis www.lagadus.org Sámis artihkkaliid sáhttá maiddái lohkat dás: www.samifaga.org Sámis -áigečállaga Tråante -áŋgiruššan gáibidii nu ollu fámuid doaimmahus- gottis ahte 2017 čuovvuleamit gárte veaháš maŋŋonit dan geažil. Muhto ále fuola; dál han ohpihii goaikkiha davvisámi Sámis, ja sullii seammá áiggi ilbmá julevsámi nummir, ja áibbas ođđa máttasámi nummir ge lea boađi boađi. Go de vel maŋŋelebbo čakčat almmuhuvvo vel okta davvisámi Sá­ mis , de mii leat fas a jour almmuhemiiguin. Dat maid mearkkaša ahte go Sámediggi ii oro áigumin doahttalit Sá­ mis -doaimmahusa áigumuša joatkit almmuhit sierra julev- ja máttasáme- giel nummiriid, muhto baicce viggá min bágget seaguhit gielaid seammá nummiriin, de mii fertet árvvoštallagoahtit ahte galgá go doaimmahus joatkit almmuhit Sámis eará gielaide go davvisámegillii. Iežamet oaivila mielde mii eat leat rihkkumin makkár ge njuolggadusaid dakkár daguin, go mii leat čilgen dárkilit ja duođaštan Sámedikki hálddahussii man olu divra- sut šaddá almmuhit sierra nummiriid julev- ja máttasámegillii, de jus Sáme­ diggi ii mieđa buhtadit dan ja gorgŋehit ruhtajuolludeeami Sámisii, de dat gártá menddo divrrasin lágádussii ja Sámi fágagirjjálaš čálliid ja jorga­ leaddjiid searvái (SFS) sponset dan oasi maid Sámediggi ii govčča. Min mie- las lea mearrádus Sámedikki politihkkáriid ja hálddahusa duohken, ja mii diehttelasat doaivut ahte sii oidnet sihke dárbbu ja vuoittu dan golmma sámegillii Norgga bealde ahte Sámis duođaid juksá lohkkiid sierra nummi- riid bokte nugo mii leat dássážii dahkan dan sadjái go seaguhišgoahtit gie- laid seammá nummiriin, man vuostá min lohkkit leat garrasit rávven. Sámis geavahuvvo viehka viidát oahpahusas ge sihke davvi-, julev- ja máttasámi guovlluin, mainna mii leat ilus ja hui duhtavaččat, ja man dili mii áinnas sávvat joatkit, go sámegiel lohkkit duođaid dárbbašit ja ánssášit máŋgga­ bealat lohkamušaid sámegillii. Statistihkalaččat duođaštuvvo ahte Sámedikki doarjja fága- ja doku­ mentára girjjálašvuhtii lea njiedjan maŋimuš jagiid, de dađe dehálebbon han olmmoš jáhkášii áigečállagiid sámegillii leat. Go almma han eai leat dá­ ruiduvvogoahtán Sámedikki politihkkárat nu sakka ahte eai oppa šat fuo­ máš dahje beroš sámegielat media-fálaldagain, vaikko vel sin jienasteaddjit gulašedje ge dárogielat joavkkuide. Sámis doaimmahus goit doivvošii ád­ dejumi ja doarjaga sihke politihkkáriid ja hálddahusa bealis, doarjut golle­ giela amas dat šaddat dušše gollan giellan boahtte áiggis. Doaimmahusa beales, John T. Solbakk ja Harald Gaski Dearvvuođat doaimmahusas