Sámis 22

3 / 80

Sámis 22/2016 3
SÁMIS Nr. 22
Juovlamánnu 2016
Sámi čálakultuvrralaš áigečála,
man ČálliidLágádus almmuha
Sámi fágagirjjálaš čálliid- ja jorga­
leaddjiidsearvvi ovddas.
ISSN 0809-7410
Doaimmahus
Harald Gaski ja John T. Solbakk
Ruhtadeaddjit
Norgga Sámediggi, ČálliidLágádus
vuođđudus ja SFS Sámi fágagirjjálaš
foanda.
Sámis artihkkaliid ja govaid ii oaččo
almmuheaddji, čálli dahje govvi-
deaddji lobihaga máŋget.
Gráfalaš bargu
Studio Borga, Ohcejohka
Deaddilan Waasa Graphics Oy, Vaasa
SFS
Sámi fágagirjjálaš čálliid- ja
jorgaleaddjiid searvvi stivra
Ovdaolmmoš Lill Tove Fredriksen
Grøholtvn. 5, 9010 Tromsa
Stivralahttu Seija Guttorm
9730 Kárášjohka
Stivralahttu Trond Are Anti
Buolbmát, 9845 Deatnu
Sadjásaččat
Elisabeth Utsi Gaup
9520 Guovdageaidnu
Elen Ragnhild Sara
9730 Kárášjohka
John Henrik Eira
9730 Kárášjohka
Čállingoddi
Jođiheaddji Svein Nordsletta
Fitnodatgeaidnu 13, Pb 140,
NO-9735 Kárášjohka
Tel. +47 78 46 83 30,
+47 416 45 751
E-poasta:
Sámis lea nuvttá. Dán sáhttá maid
diŋgot almmuheaddji neahttagirje­
gávppis
Sámis artihkkaliid sáhttá maiddái
lohkat dás:
Maid ba son jurddašii, Elsa Laula Renberg, guovvamánu 6. beaivvi 1917,
beaivvi go vuosttas Sámi riikačoahkkin rahppui Troandimis? Jurddašii go
son ahte 100 jagi ovddos, mo dalle lea sámiid dilli? Dán Sámis ávvunum-
miris áigut čájehit gutni stuorra historjjálaš dáhpáhussii mii lágiduvvui
Troandimis Metodistakirkus guovvamánu 6.–9. beaivvi. Mis leat artihkka-
lat mat gieđahallet sámi áššiid sihke davvi- ja máttasámiperspektiivvas ja
lea maid artihkal mii gieđahallá mo dutkiid oainnut sámiide leat leamašan
historjjálaš geahčastagas.
1917 Sámi riikačoahkkimis ledje čoahkkanan sámi ovddasteaddjit, eanas
norgga- ja ruoŧabeale máttasámit, moadde davvisápmelačča ja norgga
eiseválddiid ovddasteaddjit. Dan áiggi sámi njunuš sámepolitihkar lei Elsa
Laula Renberg, boazodoalli ja guđa máná eadni. Son lei máttasápmelaš
ruoŧabealde eret ja fárrii norggabeallái maŋŋil go dohko náitalii Tomas Ren­
bergain. Elsa Laula almmuhii vuosttas sámi nissonin juo 1904 girjjáža Inför Lif
eller Död? Sanniningsord i de Lappska förhållandena. Dainna áiggui son ruoŧa
eiseválddiide fuomášahttit sámiid váttis dili. Son jotkkii sámepolitihkalaš
bargguin maŋŋil go fárrii Norgii, ja fidnii maid eará doaimmalaš nissoniid
fárrui dán bargui. Sii ledje hui guovddážat 1917 čoahkkima lágideamis.
Tråante 2017 lágideaddjit leat 100-jagá ávvudeapmái ráhkadan stuorra
ávvoprográmma, mas leat teáhterčájálmasat, iešguđet čájáhusat, ipmilbál-
valus, ovdanbuktimat ja sámepolitihkalaš konferánssat. Mo Sápmi lea dasto
ovdánan 1917 čoahkkima rájes? Guovddáš áššit dalle ledje boazoboalu dilli
ja sámemánáid skuvladilli. Gielladilli lei dán oktavuođas dehálaš, go ledje
iešguđet oaivilat das guđe gillii sámemánáid oahpahus galggai leat. Boazo-
doalus leat ain seammalágan váttisvuođat dál nu mo dalle ge, go jurddaša
guohtunáššiid ja stuorraservodaga sisabahkkemiid. Gielladilli lea gal buor-
SFS čiehka
Lihkku Tråante 2017!