Sámen 2

18 Sámen 2/2017 sæmmi ájge gå huj ållo sáme doajmma nuortamus fyl­ kajn – doajmma man birra ij le heva giehtodum udnásj bæjvváj. Sivá dasi soajtti moadda, valla ájnnasamos le ih­ kap dát: Roandema tjåhkanibme åvddemusát boatsojpolitih­ kalasj aktijboahtem, ja dat lij ábnas majt aj Vuona rijka oajvválattja berustin ja man birra sij sihtin ságastit sá­ mij. Sij lidjin barggamin oadtjot ådå boatsojlágav ja ed­ nambarggodepartemænnta gånnå boatsojsujtto oahtt­ se Kristian Nissen , sige vierttij ja sidáj lagábut dieh­ tet majtboatsojsáme oajvveldin. Boatsojsáme, da sjad­ din ienemusát boatsojsáme oarjjilij Vuonas dajna gå sijáj duhtamahtesvuohta lij ihttum ienemusát. Duodden bådij dat gå rijkadásen sjattaj nav stuorra be­ rustibme. Ållo alla ámmátulmutja lidjin boahtám si­ ge Vuona ja Svieriga bieles. Bissma, stiftsamtmánne, suohkanoajvve, politijaoajvve ja ja ávijsaj dåjmadiddje. Stuorra sjuttev tjåhkaanime birra dahkin sij gudi galg­ gin hållat. Åvdemusát dåt buosjes kommunissta Mar­ tin Tranmæl ja dåbdos dåjmalattja Elsa Laula Renberg ja Daniel Mortenson. Ja sæmmi viehka sjudde dat aj vuojjnusij bådij gå avijsa nav snivva tjállin tjåhkanime birra, sige Vuona ja Svie­ riga bielen. Sierraláhkáj ájnas lij journálissta Ellen Lie. Sån lij årrom degu Elsa Laula oalges giehta gå dat tjåh­ kanimev galgaj gárvvit ja sån de juogatjij diedojt huj ål­ lo ávijsajde. Gájkka dát sjaddá degu tjelgga ja stuorra vuosstebiellen Bonakas tjåhkanimijda ma lidjin jagijn 1919 ja 1920. Jus ájádallap man ållo sáme lidjin dale danj Bonakas tjåhkanimijn, de vuojnnep da lidjin sæmmi stuoraga gå Roandem tjåhkanibme. Valla, dájda tjåhkanimijda et­ jin boade ámmátålmmå jalik journalista. Árvvedsæhkáj dat nav aj galgaj. Sáme sihtin rájnna sáme æjvvalimbáj­ kev gånnå manáj ásadit sáme politihkav mij ij lim bájn­ num Vuona rijka ámmátålmmåjs. Aktisasj vuodo daj sá­ mij politihka lij vuosteháhko gå sáme galggin nákko tja­ dá dárojduvvat mij gullu giellaj. Nubbe lij "doarrot mijá riektáj åvdås". Dá guokta ássje ej­ ga åvvå rat nammaduvá Roandema tjåhkanimen. Dán­ na lij aj de álggo vuosstehágugij nåhkåmij. Gatjálvisá boatsuj birra, da lidjin riekta tiemá Vuona rijka oajvá­ lattjaj lunna ma dárojduhttem politihkav etjin åvvå gåk­ tuk berusta. Roandema tjåhkanime ságastallama de sjaddin bissot nav gå sáme ássjen boatsojsujto háldádusá ja láhkatjállema rájáj sisbielen. Bonakas tjåhkanime rávkkin sajev sáme ájrrasijda Stuorradikken ja sámegielav skåvllågiellan. Da rávkal­ visá gahttjin gierggeednama nali degu da dåbdos sádjo­ gårne. Sjattaj de nåv: Tjadá dajt tjuovvo vihttalåk jagijt sjaddin sáme ássje degu årromin ássje ma gulluji boat­ sojsujttuj. Nav aj de háldádus dajt giehtadaláj. Dat ul­ musjriekta åvdedibme nuorttas mij lij vuodon, sjattaj de jalkkahit tjoavdek desik Alta-stuojmme dagáj duojkev.